سگ
گربه
پرنده
جونده
نحوه استفاده از شانه کک در گربه ها
04 بهمن 1401
بیماری سیتااکسونوز در گربه ها
سیتااکسونوز یک بیماری انگلی است که از طریق نیش کنه وارد بدن گربه ها می شود. عامل این بیماری، Cytauxzoon felis یک موجود تک سلولی است که سلول های خونی گربه را آلوده می کند.
این انگل، با آلوده کردن گلبول های سفید در سیستم ایمنی باعث متورم شدن سلول ها می شود. سلول متورم با مسدود کردن رگ های خونی در سراسر بدن منجر به التهاب، آسیب به بافت ها و اندام ها می شود. همچنین این انگل می تواند با آلوده کردن گلبول های قرمز خون، کم خونی ایجاد کند و در نتیجه به دلیل کمبود اکسیژن به بافت ها و اندام ها آسیب بیشتری وارد شود.
از نظر جغرافیایی، بیماری سیتااکسونوزیس در آمریکای جنوبی، اروپا، آسیا و ایالات متحده مشاهده شده است. در ایالات متحده، Cytauxzoon felis عمدتاً در مناطق مرکزی، جنوب مرکزی، جنوب شرقی و میانه آتلانتیک گزارش شده است. Cytauxzoonosis بیشتر در فصل آوریل تا سپتامبر وجود دارد و در فصلی که کنه وجود دارد، مشاهده می شود.
Cytauxzoonosis برای اولین بار در سال 1976 در ایالات متحده مشاهده شد و به عنوان یک بیماری اورژانسی معرفی شد. این بیماری هنوز هم در میان گربه های اهلی غیر معمول است، اما تا 79٪ از گربه های وحشی در مناطق بومی تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند.
علائم بیماری سیتااکسونوزیس در گربه ها
علائم بالینی بیماری سیتااکسونوزیس در گربه ها در ابتدا به صورت جزئی است، اما در مدت زمان کوتاهی این بیماری می تواند بسیار خطرناک و کشنده باشد و زندگی گربه را تهدید کند. علائم بالینی بیماری سیتااکسونوزیس در گربه ها معمولاً به مدت 5 تا 14 روز پس از عفونت مشاهده می شود. برخی از علائم بیماری سیتااکسونوزیس در گربه ها به شرح زیر است:
- بی اشتهایی
- استفراغ
- تب (90 درصد گربه‌های مبتلا به بیماری سیتااکسونوزیس تا 106 درجه فارنهایت تب خواهند داشت.)
- افسردگی
- بی حالی
- ضعف
- رنگ پریدگی
- کم آبی بدن
- زردی (زردی پوست، غشاهای مخاطی و سفیدی چشم)
- درد شکم (بزرگ شدن کبد یا طحال)
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- افزایش ضربان قلب و یا افزایش تعداد تنفس
- تشنج
- کما
علل بیماری سیتااکسونوزیس در گربه ها
Cytauxzoon felis از طریق نیش کنه وارد بدن گربه ها شده و منتشر می شود. این انگل معمولا در کنه ستاره تنها (Amblyomma americanum) یا کنه سگ آمریکایی (Dermacentor variabilis) مشاهده می شود و معمولا "تب بابکت" نیز نامیده می شود زیرا میزبان طبیعی بابکت (Lynx rufus) است، به عبارت دیگر این انگل بیشتر در بابکت ها یا همان گربه های دم کوتاه مشاهده می شود. بیشتر بابکت ها هیچ یک از علائم بیماری را ندارند، اما به عنوان ناقلان بدون علامت عمل می کنند و می توانند جمعیت کنه های محلی را آلوده کنند.
کنه ها بیماری سیتااکسونوزیس را به گربه های اهلی و وحشی منتقل می کنند. متاسفانه این بیماری برای بسیاری از گربه ها کشنده است. بیماری سیتااکسونوزیس از یک گربه به گربه ی دیگر منتقل نمی شود و تنها از طریق نیش کنه قابل انتقال است. این بیماری از طریق خوردن کنه توسط گربه نیز به این حیوان منتقل نمی شود، بلکه تنها راه انتقال نیش کنه است. بیماری سیتااکسونوزیس فقط در گربه ها وجود دارد و در سگ ها و انسان مشاهده نشده است.
تشخیص بیماری سیتااکسونوز در گربه ها توسط دامپزشکان
دامپزشک در ابتدا گربه را به صورت کامل معاینه می کند و تب، یرقان و درد شکم گربه را بررسی می کند. اگر شما بتوانید یک گزارش کامل از سیر و گشت و گذار گربه و مواجهه اخیر این حیوان خانگی با کنه را در اختیار دامپزشک قرار دهید، در ارزیابی سیتااکسونوز به دامپزشک کمک زیادی خواهید کرد. دامپزشک به منظور ارزیابی پایه ممکن است آزمایش شمارش کامل خون، سرم خون و آزمایش ادرار را تجویز کند.
دامپزشک در نهایت ارگانیسم انگلی را با استفاده از یک اسمیر خون در زیر میکروسکوپ (قطره ای از خون بر روی لام شیشه ای چکانده می شود) تشخیص می دهد. همچنین دامپزشک ممکن است با کمک تست FNA یا نمونه گیری با سوزن ظریف از اندام های آسیب دیده مانند کبد یا طحال این بیماری را تشخیص دهد. Cytauxzoon felis به صورت یک بافت حلقه ای شکل در داخل گلبول قرمز مشاهده می شود. این انگل به انگل های دیگر مانند مایکوپلاسما هموفلیس یا بابزیا فلیس شباهت دارد و ممکن است با آن اشتباه گرفته شود.
در اولین روزهای بیماری، ارگانیسم در خون مشاهده نمی شود؛ از این رو در صورت مشکوک بودن گربه به بیماری سیتااکسونوز، آزمایش در 12 الی 24 ساعت آینده دوباره تکرار می شود.
برای تایید نهایی بیماری سیتااکسونوز، آزمایش PCR (واکنش زنجیره ای پلیمر) برای حضور انگل Cytauxzoon felis بر روی نمونه های خون یا بافت انجام می شود.
درمان بیماری سیتااکسونوز در گربه ها
تشخیص زود هنگام سیتااکسونوز در گربه ها و درمان تهاجمی آن برای موفقیت در درمان این بیماری بسیار اهمیت دارد. اگر بیماری سیتااکسونوز به موقع درمان نشود، میزان مرگ و میر در گربه های خانگی 100 درصد خواهد بود، اما درمان به موقع و زودهنگام میزان مرگ و میر را به 40 درصد کاهش می دهد.
بستری کردن گربه ها در بیمارستان و تزریق انواع سرم ها به صورت وریدی برای جبران کم آبی بدن و هر گونه ناهنجاری های الکترولیت و برای شروع درمان های حمایتی مانند داروهای ضد تهوع یا مسکن، تزریق خون و تغذیه (تزریق سرم تغذیه ای و محرک های اشتهایی) ضروری است. در این روش از درمان بیماری سیتااکسونوز در گربه ها از درمان ضد پروتوزوئیدی با آتواکون و آزیترومایسین استفاده می شود که نرخ بقای آن در گربه ها 50 تا 60 درصد است.
بهبود و مدیریت بیماری سیتااکسونوز در گربه ها
سیتااکسونوز در گربه ها یک بیماری کشنده است و حتی با وجود مراقبت های ویژه تنها 60 درصد گربه ها زنده خواهند ماند. گربه هایی که نمی توانند بیماری سیتااکسونوز را تحمل کنند، در 24 ساعت اول بستری شدن در بخش ICU تسلیم می شوند و جان خود را از دست می دهند. بیشتر گربه ها با تزریقات IV، مراقبت های ویژه و استفاده از داروهای ضد پروتوزول (آتواکون و آزیترومایسین) به مدت 7 تا 10 روز در بیمارستان بستری خواهند شد.
گربه هایی که زنده می مانند، در طول مدت دو تا سه هفته ی آینده بهبود خواهند یافت و می توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند. اکثر گربه هایی که می توانند با سیتااکسونوز حاد مبارزه کنند و این بیماری را شکست دهند، به صورت مزمن به این بیماری آلوده خواهند بود ولی از نظر بالینی تا آخر عمر هیچ علامتی از بیماری را نشان نخواهند داد. این گربه ها به مصرف داروی خاص نیازی ندارند، اما عفونت Cytauxzoon felis هیچ وقت به طور کامل از بدن گربه ها خارج نمی شود. همین موضوع باعث می شود همانند بابکت ها این گربه ها نیز کنه را آلوده کنند و دوباره این کنه گربه ی دیگری را آلوده کند.
با توجه به نقش کک و کنه در انتقال بیماری سیتااکسونوز، پیشگیری ماهانه از کک و کنه بسیار اهمیت دارد. اگر در مناطقی زندگی می کنید که میزان شیوع بیماری سیتااکسونوز در آنجا زیاد است، توصیه داریم که گربه ی خود را در منزل نگه دارید تا در معرض ابتلا به این بیماری قرار نگیرید.
در صورت وجود کنه در گربه ها شما می توانید با استفاده از شامپوهای ضد کک و کنه و همچنین برس های مخصوص، کنه ها را به سرعت از پوست گربه ها جدا کنید. برای تهیه ی انواع محصولات بهداشتی گربه می توانید از یوزاس کمک بگیرید.
سخن پایانی
در این مقاله در رابطه با بیماری سیتااکسونوز در گربه ها صحبت کردیم. سیتااکسونوز یک بیماری انگلی است که توسط Cytauxzoon felis ایجاد می شود. نیش کنه عامل اصلی انتقال بیماری سیتااکسونوز در گربه ها است. با تشخیص به موقع این بیماری می توان میزان مرگ و میر در گربه ها را کاهش داد. در این مقاله در مورد روش های درمان، تشخیص و مدیریت بیماری سیتااکسونوز در گربه ها اطلاعات جامعی ارائه دادیم.
سوالات رایج والدین حیوانات خانگی در رابطه با بیماری سیتااکسونوز در گربه ها
بیماری سیتااکسونوز در گربه ها یکی از بیماری های خطرناک و کشنده است، اما با انجام اقدامات به موقع می توان خطر این بیماری را کاهش داد. در این بخش از مقاله به یکسری از سوالات والدین گربه ها در مورد سیتااکسونوز پاسخ می دهیم.
1- برای درمان بیماری سیتااکسونوز در گربه ها چه اقداماتی لازم است؟
گربه های مبتلا به بیماری سیتااکسونوز باید در بیمارستان بستری شوند و به صورت مرتب سرم و تزریقات IV را دریافت کنند. لازم است این گربه ها تحت مراقبت های ویژه باشند و به مدت 10 روز پروتکل ضد پروتوزوئال با آتواکون و آزیترومایسین را دریافت کنند.
2- آیا بیماری سیتااکسونوز در گربه ها کشنده است؟
بله، بیماری سیتااکسونوز در گربه ها اگر به موقع درمان نشود، کشنده است.
3- عامل بیماری سیتااکسونوز در گربه ها چیست؟
سیتااکسونوز یک بیماری انگلی است که از طریق Cytauxzoon felis ایجاد می شود و توسط کنه ی ستاره تنها یا کنه سگ آمریکایی به گربه ها منتقل می شود.
